Screenshot van de video

Circulaire brandweerkazerne Muiden: een eerste ervaring met cementloos beton

16/1/23

Geopolymeerbeton. Het is een betonsoort die zonder toevoeging van cement tot stand komt, en daarmee een flinke CO2-reductie oplevert ten opzichte van traditioneel beton. Een materiaal voor de toekomst dus. Maar wanneer begint die toekomst? Wat is het juiste moment om met zo’n essentieel onderdeel van een bouwproces te experimenteren? Groothuis Bouwgroep besloot ervoor te gaan bij de ontwikkeling van de circulaire brandweerkazerne in Muiden.

Een uitgelezen kans, omdat de opdrachtgever - gemeente Gooise Meren - vooruitstrevend is op het gebied van duurzaamheid en circulariteit. Die houding biedt ruimte om iets nieuws te proberen. Arnout Selles, planontwikkelaar bij Groothuis Bouwgroep: “We wilden graag ervaring opdoen met dit product. Er doen allerlei verhalen over de ronde, we wilden zelf onderzoeken wat hiervan wel en niet waar is. De opdrachtgever ging direct akkoord met ons voorstel.”

 

Een van de grootste vervuilers

Dat het vinden van een alternatief voor traditioneel beton de moeite waard is, moge duidelijk zijn. De cement-industrie is één van de grootste vervuilers ter wereld; volgens onderzoekers verantwoordelijk voor ongeveer 8 procent van alle CO2-uitstoot wereldwijd. Zo komt bij de productie van een kilo cement ongeveer een kilo CO2 vrij. Dat is enorm veel! Genoeg reden dus om alternatieven te zoeken. Met de toepassing van geopolymeer valt een besparing van zo’n 80% uitstoot te behalen. Arnout: “Het precieze verschil is nu alleen nog in een laboratorium te bepalen en afhankelijk van verschillende factoren, maar 80% van heel veel is veel.”

 

Een kleine theorieles: geopolymeer is een alkalisch geactiveerd bindmiddel. In plaats van hydratatie, waardoor de binding tussen de verschillende materialen in traditioneel beton ontstaat, is sprake van polymerisatie. In deze reactie speelt water geen rol. Arnout: “Een normale betonvloer storten we elke week wel een keer, dat is echt routinewerk. Maar ondanks dat alleen het bindmiddel anders is, heb je toch te maken met een heel nieuw product. We wilden hier zelf ervaring in op doen en de theorie in praktijk brengen. Wat kan er gebeuren en hoe beheersen we de risico’s? Het gebruik van cementloos beton zorgt er bijvoorbeeld voor dat we RVS hoeklijnen in de vloer hebben toegepast, omdat staal bij thermisch verzinken reageert met polymeer.”

 

Beton storten

Op de dag dat het beton wordt gestort, hebben alle medewerkers bedekkende kleding aan. Ook de handen en ogen worden goed beschermd. Arnout: “Geopolymeerbeton is alkalisch, anders dan traditioneel beton, reden om extra voorzichtig te zijn. De geur is ook anders, het deed ons denken aan gootsteenontstopper.” Wat ook meteen opvalt, is dat het mengsel in basis droger is: “Normaal zie je bij het storten van beton dat er water omhoog komt bij het trillen (bleeding). Dat zie je bij dit materiaal niet. Omdat het droger is, vloeit het minder uit en heb je meer energie en mankracht nodig om de vloer goed vlak te maken. Daar staat tegenover dat de vloer sneller aantrekt en dat men eerder kan starten met afwerken. Voor optimale vlakheid is alleen machinaal afreien de juiste optie.”

 

Een aandachtspunt is de nabehandeling van de vloer. Net als bij een cementgebonden vloer wordt een geopolymeerbeton vloer afgedekt met folie. Arnout: “Tijdens het storten is de alkalische waarde hoog. Deze waarde wordt naar mate het verhardingsproces vordert steeds lager. Op het moment dat je het folie eraf haalt, is die waarde nog vrij hoog. Het is dus belangrijk om ook daarbij voorzichtig te zijn, handschoenen en oogbescherming zijn ook dan een must.”

 

Lange termijn

Arnout: “De meeste verhalen die over het gebruik van geopolymeer rondgaan, kunnen we inmiddels ontkrachten. Dat het veel meer werk is om het materieel weer te reinigen, dat de pompen erop kapot zouden draaien, dat de vrachtwagen zou worden aangetast: dat is allemaal niet waar.” Wel waar is dat het gebruik van dit nieuwe materiaal vooralsnog duurder is: “Zolang wij het niet als nieuwe standaard hanteren, is de opdrachtgever bepalend. Als die CO2 wil besparen, is dit materiaal voor elk project een goede optie. Zolang je vooraf maar goed nadenkt over de technische en financiële consequenties.

 

Uit laboratoriumonderzoek komt naar voren dat geopolymeer beter bestand is tegen zuren en zouten en een hogere mechanische sterkte heeft dan traditioneel beton. Het materiaal zou alles bij elkaar dus minstens zo kwalitatief moeten zijn. Arnout: “Bouwend Nederland rekent hier voor als nog niet mee. Men wil eerst weten hoe het product zich op lange termijn houdt. Wellicht over 10 tot 15 jaar kunnen we daar een duidelijk beeld van hebben zodat wij ook daadwerkelijk met deze positieve eigenschappen mogen engineeren.”

Bekijk onze case

SHIP IJmuiden

Circulair
Duurzaam
Gebouwen
Hergebruik
Lees verder
Triangle
SHIP IJmuiden
"De Kwekerij" Utrecht

Circulair
Gebouwen
Hergebruik
Tweedeleven
Lees verder
Triangle
"De Kwekerij" Utrecht
Brandweerkazerne Muiden

Circulair
Schil
Tweedeleven
Samenwerken
Remolition
Lees verder
Triangle
Brandweerkazerne Muiden
Bouwlab R&Do  

Circulair
Duurzaam
Remolition
Samenwerken
Lees verder
Triangle
Bouwlab R&Do  
Tijdelijke Rechtbank Amsterdam

Draagconstructie
Circulair
Tweedeleven
Samenwerken
Lees verder
Triangle
Tijdelijke Rechtbank Amsterdam